Trước tiên mình xin giới thiệu sơ qua về bộ trống jazz đơn giản.

1: Pedal của hit-hat

Dùng để điều khiển 2 lá hit-hat. Giẫm chặt mũi bàn chân xuống để 2 lá hit-hat đóng tạo tiếng clean. Nhấc mũi bàn chân lên để mở 2 lá hit-hat để tạo tiếng ồn lớn hơn. Khi chơi nhạc, nếu kết hợp đóng và mở hit-hat đúng lúc sẽ tạo được hiệu quả âm thanh tốt.

2: Pedal của trống bass

Giẫm lên bàn đạp này để kick đập vào mặt trống bass. Lưu ý: điều khiển chân sao cho mũi bàn chân không nhấc hoàn toàn ra khỏi pedal khi chơi nhạc.

Một số bộ trống chơi các dòng hạng nặng như: Core, Death, Black, Thrash… thường sử dụng 2 pedal (double pedal) để dày thêm tiếng bass, tạo cảm giác trầm hùng cho bản nhạc.

3: Hit-hat

Giống cymbal nhưng mỏng, nhỏ và gồm 2 lá úp ngược vào nhau. Được điểu khiển đóng mở bởi pedal số 1. Thường được dùng để giữ nhịp.

4: Cymbal (xanh ban)

Được làm bằng đồng, thiếc, vàng hoặc mạ vàng…  Trong 1 bộ trống có thể có nhiều cymbal dày mỏng khác nhau.

5: Ride cymbal

Giống Cymbal nhưng dày hơn nhiều, có phần tròn ở đỉnh là dày nhất thường được sử dụng để gõ để giữ nhịp,  tương đương như hit-hat.

6: Snare (Trống két, trống con)

Trống tạo âm thanh, cao nhất trong dàn trống. Dưới đáy trống có 1 bộ dây tem tạo tiếng thanh cho nó. Bên hông trống có 1 thanh tắt dây tem này. Khi hạ thanh này xuống snare sẽ k kêu tiếng thanh nữa, mà thay vào đó là tiếp “bụp bụp” – phù hợp với chơi những giai điệu nhẹ nhàng. (VD: acoustic.)

7: High Tom (Tum cao)

Là trống có tiếng kêu trầm hơn tiếng snare nhưng lại cao hơn tiếng bass. Trong một dàn trống có thể có rất nhiều tum với các âm thanh cao thấp, trầm bổng khác nhau.

8: Floor toom (Tum nền)

Là tom tạo âm trầm, gần với tiếng trống Bass nhất.

(Nếu trống bass bị hỏng, bạn có thể vặn lỏng khóa trống, để mặt trống trùng xuống, âm thanh sẽ tương tự như trống Bass luôn.)

9: Ghế

Ghế để bạn ngồi chơi trống. Ghế phải vững trãi và vừa với độ cao từ chân bạn tới pedal

10: Drumstick (dùi trống)

Tất nhiên là bộ trống không thể thiếu dùi rồi. Dùi trống phải cầm vừa tay, thoải mái khi sử dụng. Vì nó chính là đôi đũa thần tạo ra những âm thanh kỳ diệu của bạn.

11: DrumBass

Đây là trống to nhất và tạo tiếng tầm nhất trong bộ trống. Được sử dụng với pedal hoặc double pedal.

P/S: Mọi người thường nghĩ rằng trống là một loại nhạc cụ khô khan, quá dễ để chơi. Nhưng theo mình thì dù là loại nhạc cụ nào cũng rất dễ để sử dụng, nhưng thật khó để tạo ra những âm thanh hay, nhiều cảm xúc. Nếu thực sự đam mê, bạn nên tìm hiểu về nó thật sâu thật sâu, và bạn sẽ thấy rằng nó tuyệt vời hơn bạn nghĩ. Go your own way

Sơ lược về bộ trống jazz

Từ rất lâu rồi, khi còn chưa biết đến khái niệm âm nhạc, con người đã biết chế tạo ra những dụng cụ gõ bằng đá hoặc bằng xương để giữ nhịp trong lúc nhảy múa, trong các câu hò điệu hát lúc lao động. Chính vì thế, bộ gõ được coi là nhạc cụ xuất hiện sớm nhất trong lịch sử âm nhạc. Đối với nhạc Rock thì bộ gõ quan trọng nhất chính là dàn trống Jazz

1. Lịch sử

Chúng ta đang nói đến loại nhạc cụ trống, được sinh ra từ châu Âu. Từ thời kỳ Phục Hưng, khi mà âm nhạc cổ điển bắt đầu phát triển,bộ gõ đã là một phần ko thể thiếu trong dàn nhạc giao hưởng. Bộ gõ trong dàn nhạc gồm rất nhiều loại nhac cụ khác nhau như: trống định âm (timbale), trống rè (snare), piati (cybal kép), đàn marimba…mà trong một tác phẩm âm nhạc cổ điển có thể cần từ 1 cho đến 5 hay 6 người cùng chơi trong bộ gõ.

Và đến những năm đầu của thế kỷ trước, khi nhạc jazz bắt đầu phát triển, dàn trống hay còn gọi là drumset đã được ra đời, bắt nguồn từ những loại trống trong bộ gõ cổ điển nhưng chỉ để cho một người chơi. Và cho đến nay,dàn trống đi cùng sự phát triển của âm nhạc nó đã phát triển khác và phong phú hơn rất nhiều so với thời kỳ trước, tùy theo từng loại nhạc mà người chơi chọn cho mình một kiểu bộ trống khác nhau để chơi các loại nhạc như Jazz, pop, rock, blue hay funky …

Là loại nhạc khoe sắc bởi nhip điệu, giữ nhịp và tạo nên sắc thái mạnh mẽ hay nhẹ nhàng cho tác phẩm âm nhạc nên người chơi trống hay sẽ quyết định rất lớn đến chất lượng của một ban nhạc hay một tác phẩm âm nhạc hay.

2. Cấu tạo

Như đã nói ở trên, bộ trống jazz hoàn chỉnh đầu tiên được ra đời vào những năm 20, 30 của thế kỉ trước – khi trào lưu nhạc Jazz bắt đầu thịnh hành và sau đó đã trở thành nhạc cụ không thể thiếu trong nhạc Jazz, Blues, Pop và Rock. Bộ trống được lắp ghép dựa trên dàn trống của các band nhạc diễu hành bao gồm trống cái (bass drums), trống dây (snare drums), trống to (Timpano) và chũm chọe(cymbal). Để làm được như vậy các trống này được gắn cố định vào giá, trống bass được đặt dưới chân và chơi bằng bàn đạp (pedal). Trải qua nhiều lần cải tiến, người ta dần dần bổ xung thếm các trống con toms toms, cymbal dậm chân (hi hat) và thay thế timpano bằng floor tom. Và sau đó các tay trống Rock đặc biết là các tay trống Metal đã nghiên cứu và thêm vào chân bass đôi (double pedal) để có thể dậm được trống bass ở những tempo cao. Chính double Pedal đã tạo ra những tiết tấu nhanh và mạnh với tốc độ khủng khiếp đặc trưng của Power, Melodic… Ngày nay một bộ trống tiểu chuẩn phải có đủ Bass drums, Snare, Hi-hat, Floor tom, 2 hoặc 3 tom con, một cymbal to (Ride cymbal), một cymbal trung (Crash cymbal), và một hoặc nhiều cymbal con (Splash cymbal) tủy theo người sử dụng.

Tất nhiên là không ai gõ trống bằng tay không, cho nên dùi trống và pedal là hai dụng cụ rất cần thiết khi chơi trống. Dùi trống thường được làm bằng gỗ, gồm 5 phần: đuôi, thân, “vai” ,cổ và đầu. Người ta phân loại dùi trống dựa vào phần đầu. Có ba loại đầu cơ bản: đầu tròn (round), đầu hình bầu dục (oval) và đầu tam giác (triangle). Theo nguyên lí về mặt âm học, với cùng một lực tác động diện tích tiếp xúc giữa dùi và mặt trống càng nhỏ thì âm tạo ra càng lớn nên các tay trống sấm sét của các band nhạc rock thường chọn loại triangle tip để có được âm thanh lớn trong khi các tay trống của các thể loai khác thích sử dụng loại bầu dục. Dùi đầu tròn được sử dụng nhiều trong các marching band.

Khi chơi nhạc unppluged, nguời chơi trống thường sử dụng drum brush hoặc drum rod thay cho dùi trống vì khi dùng dùi trống,nguời chơi không kiểm soát được cường độ âm thanh phát ra. Trong khi chơi unplugged, điều tối kị là tiếng trống quá to át tiếng đàn Drum brush là loại dùi với phần đầu có gồm nhiều sợi nhỏ gióng như cái cọ để khi đánh, âm thanh được phân tán đều trên mặt trống,như vậy tiếng trống sẽ giảm cường độ đáng kể,thích hợp cho nhạc unplugged, còn drum rod gồm nhiều que nhỏ như chiếc đũa được buộc lại với nhau thành một . Drum rod khi đánh cho tiếng đanh và gọn hơn dùng drum brush nhưng vẫn nhẹ hơn khi dùng dùi

Nếu dùi trống là dụng cụ để gõ dành cho tay thì bàn đạp (pedal) chính là dùi dùng cho chân. Có hai loại bàn đạp, bàn đạp chân phải dành cho trống bass (bass drum pedal) và bàn đạp chân trái dành cho hi-hat cymbal (hi-hat pedal). Bass drum pedal gồm 1 hoặc 2 lo xo cứng nối phần bàn đạp với phần dùi . Hi-hat pedal thì không có phần mallet mà lò xo được nối với một thanh sắt luồn bên trong giá đỡ của hi-hat cymbal ,phía trên đầu có một khoá để điều chỉnh độ đóng mở của cymbal

Bên cạnh bộ trống cơ bản người ta cũng sử dụng các loại trống hay bộ gõ phụ khác để thêm vào những âm thanh đặc biệt tùy theo ý đồ của người chơi như mõ gỗ, mõ thiếc, trieangle, bongo, conga (Có thể thấy rõ tiếng của bongo và conga trong ca khúc Welcome to the Jungle của Guns n’ roses) Bongo chính là nhạc cụ mà Rockband Titanium đã đem tới Hà Nội trong Show Tiger Translate vừa qu

Nên học trống jazz hay trống điện tử ?

Thế giới “rộ lên” phong trào chơi trống điện tử từ những năm 1980. Chẳng hạn như ban nhạc nổi tiếng Modern Talking lúc nào cũng với dàn trống điện gồm các miếng hình lục giác mô phỏng y như trống thật tuy nhiên nghe không “mộc” (acoustic) như trống truyền thống mà ta thường gọi là trống jazz (Drum kit). Tuy nhiên phong trào này chẳng tồn tại bao lâu, người ta có khuynh hưởng “trở về mái nhà xưa” nghĩa là dùng trống jazz trở lại như thời nguyên thủy của nó. Tuy nhiên các nhạc công trống trang bị thêm các tom, cympals đủ loại kích cỡ, đôi khi dùng 2 bass drum, cùng với bộ gõ (percussions) do 1-2 người phụ trách trong một dàn nhạc nhẹ hiện đại nghe rất hiệu quả, đầy đủ.

Lâu nay các hãng điện tử cũng đua nhau chế tạo các máy đánh trống (drum machine) như hãng Roland, Yamaha, Korg… chúng được “cài chip” trên các mặt trống thật để tạo hiệu quả âm thanh, hoặc dùng để thu âm trong các phòng thu ngày nay. Ở Việt nam các ban nhạc “đi show”, các quán văn nghệ tiệc tùng… ưa chuộng trống máy điện tử phần vì có sẵn các styles đủ loại, có Ngày nay còn có các games viết riêng cho người thích đánh trống nhưng chưa qua trường lớp nào, người chơi có thể mua một dàn trống điện thật kết nối qua computer để được hướng dẫn. Âm thanh, hình ảnh qua monitor làm cho “game thủ” có cảm giác y như thật tưởng mình là người chơi trống chuyên nghiệp nhưng đó chỉ là chò trơi.

Trở lại vấn đề khuynh hướng “hoài cổ” vẫn được dân đánh trống đề cao vì tính trung thực của âm thanh acoustic. Do vậy, cho dù có cải tiến về âm thanh điện tử đến đâu nhưng âm thanh trung thực từ tiếng trống jazz, bộ trống thùng có mặt trống bằng da hay vật liệu đặc biệt vẫn được yêu thích hơn. Học chơi trống jazz đòi hỏi thể lực tốt, kiên nhẫn và chịu khó để rèn luyện kỹ năng đánh trống. Chơi trống thật là chìa khóa để bạn có thể tự tìm tòi và chơi các loại trống khác trong khi người học trống điện tử không thể đi hướng ngược lại! Các ban nhạc trên thế giới hiện nay sử dụng trống jazz trong ban nhạc là phổ biến trong khi ở VN đa phần thích sử dụng trống điện (dùng dùi đánh lên các miếng Pad) hay các hộp trống máy có style & Rhymth cài sẵn, với loại trống này nhạc công trống dùng các ngón tay vừa chỉnh vừa đánh “dậm” thêm trong khi mở style trống.

Thập niên 90 của thế kỷ XX xuất hiện các loại trống điện rất gọn, tất cả tích hợp trong 1 cái hộp nhỏ có nhiều “miếng pads” nhạc công vẫn dùng dùi đánh vào, chân sử dụng pedal mô phỏng tiếng bass drum. Hãng Roland cho ra đời Roland SPD20 Electronic Drum Pad Rhythm Pads rất tiện dụng… tuy nhiên học các loại trống này sẽ không học hết được các kỹ thuật chơi chống căn bản. Điểm lợi của các loại trống điện là học nhanh, gọn nhẹ không chiếm không gian, co thể mang đi mọi nơi… nhưng người chơi sẽ bị giới hạn bởi kỹ thuật và như nói từ đầu là không thể quay sang chơi các loại trống acoustic hay drum kit – trống jazz. Ngày nay theo sự phát triển hội thánh nên cần nhiều nhạc công trong đó người đánh trống chiếm vai trò quan trọng, nhà thờ có khuynh hướng thừa người keyboard nhưng thiếu tay chơi trống cho nên việc chọn học trống là đáng hoan nghênh. Học đáng trống điện tử (trống pads) không mất nhiều thời gian, sức lực, và không gian để chứa dàn trống nên được nhiều bạn chọn lựa. Tuy nhiên về lâu dài ta nên chọn học chơi trống jazz. Việc này còn tùy vào khả năng và điều kiện, sở thích của từng người. Hy vọng những gợi ý trên giúp bạn chọn lựa điều tốt nhất cho mình.

TRUNG TÂM TÀI NĂNG TRẺ NHẬN DẠY ĐÀN PIANO, ORGAN, GUITAR, VIOLIN, TRỐNG, LUYỆN THANH TẠI NHÀ

CẦN TƯ VẤN THÊM QUÝ PHỤ HUYNH LIÊN HỆ: 090 333 1985 – 09 87 87 0217

WEB: www.hocdan.org

Email: info@giasutainangtre.vn